By 
Dana Nuccitelli ve John Abraham imzasıyla Guardian’da yayınlanan yazıyı, Yeşil Gazete ekibinden Bora Kabatepe‘nin çevirisiyle sunuyoruz.
***
IPCC’nin son raporuna göre, geçtiğimiz 60 yılda gerçekleşen küresel ısınmanın %100’ü insan faaliyetleri kaynaklı.
Uluslararası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) yayınladığı beşinci rapor, %95 güvenilirlikle insanın küresel ısınmanın en büyük sebebi olduğunu belirtiyor. Birçok medya kuruluşu bunu dördüncü rapordaki %90’lık güvenle karşılaştırarak bir artış olduğu haberini verdi ancak gerçekteki artış bundan çok daha belirgin. Aslında, eğer yakından bakarsanız, IPCC diyor ki insan büyük bir olasılıkla son 60 yılda gerçekleşen küresel ısınmanın tamamından sorumlu.
Farkı Bulun
Dördüncü IPCC raporundaki ilgili ifade 2007 senesinde şu şekilde verilmiş:
“20. Yüzyılın ortasından bu yana gözlemlenen küresel sıcaklık artışının çoğu, büyük olasılıkla (%90 kesinlikle) insan kaynaklı sera gazı salımlarına bağlı”
Bir de beşinci rapordaki ifadeye bakalım:
“1951-2010 yılları arasında gözlemlenmiş olan ortalama küresel yüzey sıcaklığı artışının yarısından fazlasının insanın iklim üzerine yaptığı etkiden kaynaklanması son derece olası (%95 kesinlikle)”
Farkları görebildiniz mi? 2007 IPCC raporu insane kaynaklı sera gazı salımlarına odaklanmışken, 2013 raporunda insanın iklim üzerine ekti yapmış olan tüm etkinliklerinden bahsediyor. Bu soğutucu etkiye sahip olan insan faaliyetleri kaynaklı aerosol gazlarının salımlarını da içeriyor.
İnsan kaynaklı soğutucu aerosol gazların etkisi, sera gazlarının ısıtıcı etkisinin üçte birini dengeliyor. Yeni IPCC ifadesi demek oluyor ki soğutucu gazların etkisini işin içine katsak bile insane faaliyetleri hala geçtiğimiz 60 yılda şahit olduğumuz küresel ısınmanın ana sebebi.
Küresel Isınmanın Sebebi Sera Gazları, Doğanın Kendisi Değil
IPCC detaylandırıyor.
Küresel ısınmanın sebebi nedir?: İnsan faaliyetleri kaynaklı sera gazı salımları
“1951’den bu yana gözlemlenen ısınma farklı doğal ve insan kaynaklı sebeplere dayandırılabilir ancak şimdi bu sebeplerin niceliğini belirleyebilir durumdayız. Sera gazları 1951-2010 yılları arasında ortalama küresel yüzey sıcaklıklarının artışına 0.5°C ile 1.3°C arasında bir katkıda bulunurken, aerosol salımları gibi diğer insan faaliyeti kaynaklı etkenlerin katkısı −0.6°C ile 0.1°C arasında kaldı.”
Küresel ısınmaya ne sebep olmuyor?: Güneş’teki hareketler gibi doğal dışsal etkenler ve okyanus döngüleri gibi doğal içsel etkenler
“Dışsal doğal etkenlerin bu ısınmadaki katkısının −0.1°C ile 0.1°C arasında olması muhtemel (Ç.N.: IPCC dilinde muhtemel %66’dan büyük olasılıkla anlamına geliyor) iken, içsel doğal etkenler kaynaklı değişimler de aynı şekilde 0.1°C ile 0.1°C arasında katkıda bulunmuş olmaları muhtemeldir.”
Geride bıraktığımız 60 sene içerisinde ortalama küresel yüzey sıcaklıklarında 0.6°C’lik bir artış gözlemledik. Bu dönem içerisinde IPCC’nin en iyimser tahmini bu artışın 0.9°C’lik kısmının sera gazları kaynaklı olduğu yönündeyken bunun 0.3°C’sinin de insan kaynaklı soğutucu gazlar tarafından dengelendiği şeklinde. Aynı dönemde doğal etkenler ise küresel sıcaklıklara her hangi bir etkide bulunamadı. Örnek olarak 1950’den bu yana aynı seviyede olan güneş etkinliği gösteriliyor.
Yıllık küresel sıcaklık (açık kırmızı) ve küresel sıcaklığın 11 yıllık hareketli ortalaması (Koyu kırmızı). Sıcaklık NASA GISS’ten alınmıştır. Yıllık Toplam Güneş Parlaklığı (TSI) (açık mavi) ve TSI’nin 11 yıllık hareketli ortalaması (Koyu mavi). 1880-1978 TIS’sı için Krikova et al (2007). 1979-2009 TSI’si için PMOD
Yerküre’nin içsel doğal döngülerine bakacak olduğumuzda ise kısa dönemli etkilerin uzun vadede etkisinin sıfırlandığını görüyoruz. Sıcak ve soğuk okyanus akımları birbirlerini dengelediğinden, içsel doğal etkenlerin uzun vadede küresel sıcaklıklar üzerinde bir etkisinin olmadığı sonucuna varıyoruz.
Hepsini bir araya getirdiğimizde IPCC’nin geçtiğimiz 60 yılda gözlemlenen ortalama küresel yüzey sıcaklığı artışının çoğunun insan faaliyetleri kaynaklı olduğu konusunda %95 kesinlikte konuşan sonucuna varıyoruz. En iyi tahminleri insanın küresel ısınmasnın %100’ünden sorumlu olduğu yönünde.
IPCC Bilimsel Çalışmaları Özetliyor
IPCC tek başına hiçbir bilimsel çalışma yapmıyor; bu bir özet raporu ve bütün bu bulgular bilimsel iklim araştırmalarının iyi bir yansıması. Örneğin geçtiğimiz sene Tom Wigley ve Ben Santer insanın iklim üzerindeki etkisinin 1950-2005 yılları arasında gözlemlenen ısınmanın %50’si ile %150’si arasında bir kısmından sorumlu olduğunu ortaya koymuştu.
Tıpkı IPCC’nin vurguladığı gibi, insanların 1950’den bu yana yaşanan küresel ısınmanın en az yarısından kesin olarak sorumlu olduğunu ve büyük ihtimalle tamamından da sorulu tutulması gerektiğini ortaya koymuştu bu araştırma. İnsanların %100’den fazla etkiye sahip olmış olması bile mümkün çünkü soğutucu doğal etkenlerin de rol almış olması olası. Wigley ve Santer’in araştırması küresel ısınma ile ilgili diğer bilimsel araştırmalarla da tutarlılık gösteriyor.
Geçtiğimiz 50-65 yıl içerisinde gözlemlenen küresel yüzey sıcaklığı artışına net insan ve net doğal etkenler katkısı. Tett et al. 2000, Meehl et al. 2004, Stone et al. 2007, Lean and Rind 2008, Huber and Knutti 2011, Gillett et al. 2012, Wigley and Santer 2012, Jones et al. 2013
İklim değişikliğinin parmakizleri de Ban Santer’in başka bir çalışmasında ortaya konduğu gibi, görmeyi beklediğimiz sonuçlarla, mesela atmosferde yarattığımız değişikliklerle, tam olarak uyumlu.
İnsan faaliyetleri kaynaklı sera gazı salımlarının küresel ısınmaya sebep olduğunu gösteren gözlemsel kanıtların özeti
Peki İtirazcılar?
Georgia Tech’ten Judith Curry gibi birkaç itirazcı IPCC’nin çalışmalarını sorguladılar; mesela sürekli olarak hatalar yapan David Rose ile yaptıkları bir söyleşide olduğu gibi.
Ancak, Curry bir iklimbilimci olmasına rağmen, kendisi küresel iklim değişikliği ile ilgili hiç bir araştırma yapmıyor. Kendisinin ayrıca iklimle ilgili belirsizlikleri abartma konusunda kabarık bir sicili var. Kendisinin yorumları iklim değişikliği konusunda üzerinde uzlaşılmış olan bilimsel sonuçlarla uyumsuz. Kısaca söylemek gerekirse, kendi bildiği alanın dışında görüş bildiriyor, bir ortopedi uzamanının açık kalp ameliyatı ile ilgili görüş bildirmesi gibi birşey.
“%97 Mutabakatı” Delillere Dayalıdır
İşte bu yüzden iklim uzmanlaru arasında ve iklim bilimi literatüründe %97’ye oran bir mutabakat var insan faaliyetlerinin küresel ısınmanın sorumlusu olduğu konusunda. Bu fikir üzerindeki kanıtların sayısı çok fazla.
Birçok yorumcu uzmanların aynı fikirde olmasının küresel ısınmanın insan kaynaklı oluşuna kanıt teşkil etmeyeceğini söylüyor. Bu doğru. Ancak uzmanların mutabakatı bilimsel kanıta dayalı. Bilim insanlarının %97’sinin aynı fikirde olması küresel ısınmanın insan kaynaklı oluşu yönündeki bilimsel kanıtların da gücünü gösteriyor. Ve bu kanıtların gücü IPCC’nin küresel ısınmanın insan kaynaklı oluşunu %95 kesinlikle söyleyebilmesinin de tek sebebi.
Yeşil Gazete için çeviren: Bora Kabatepe @BKabatepe
Yazının özgün hali
(Guardian, Yeşil Gazete)
Comments