By 
Popsci’de Andrew Groen imzasıyla yer alan değerlendirmeyi, Yeşil Gazete gönüllü çevirmenlerinden Gizem Hasırcıoğlu‘nun çevirisiyle sunuyoruz.
***
Efsanevi şehir plancılığı oyunu SimCity’nin yaratıcıları, PopSci’ye oyunlarının asla politik eğilimleri ve gizli mesajları olmadığını söylediler fakat biz onların çevreci görüşlerini kilometrelerce öteden anlayabiliyoruz.
Şeytani fabrika sahiplerinden gıda sektörüne yaptıkları pek de üstü kapalı olmayan kinayelere kadar, yazılımcı Maxis görece ağır bir şekilde, yaşadığımız dünyayı ve aslında nasıl olması gerektiğini ustalıkla anlatmış.
Kömür
SimCity baş tasarımcısı Stone Librande kömür santrallerinin pozitif taraflarının- aşırı derecede ucuz ve verimli olması- hakkını vermek istediğini fakat aynı zamanda kömür santraline sahip şehirlerin ciddi bir kirlilik ve hastalığa büründüğünden emin olduğunu belirtti.
Oyunun geliştirme ekibi de “temiz kömür” gibi ikiyüzlü alternatiflerle alay etmek için hiçbir fırsatı kaçırmamış. Yukarda gösterilen kare bu kirli güce karşı yapılan oyunlu kinayelerden sadece bir tanesi. “Temiz kömür” açıklaması ise şöyle “bu olabildiğince temiz ama ulan en nihayetinde kömür!”
***
Nüfus yoğunluğu
Şehrinizin nüfus yoğunluğu ancak onu yaşanacak güzel bir yer haline getirdikçe artacaktır ki gerçek hayatta işler pek de böyle yürümüyor. Aslında şehirlere doğru çok yoğun bir insan göçü var ve bu temiz hava falan için değil tab. Milyonlarca kişi Lagos, Nigeria gibi çöp dolu mega metropollere, kirlilik ve suç oranına rağmen, iş aramak için geliyor. Librande dünyanın büyük şehirlerden ziyade sürdürülebilir küçük şehirlerde yaşamasını dilediğini söylüyor.
Oyunun bu bakış açısının biraz idealist gözüktüğünü söylemeliyiz.
***
İşverenler/Fabrika sahipleri
Şehrinize ilk fabrika ve üretim yerlerini inşa ettiğinizde, kaçınılmaz olarak alçak süper kötü adam Dr. Vu için çalışan bazı işverenler size yaklaşıyor ve sizi kötü tarafa çekmeye , Vu ve korku hükümdarlığınıbüyütecek pis adımlar atmanız için zorlamaya çalışıyorlar.
Bu durumun, büyük şirketlere ve özellikle de üretime karşı var olan genel olumsuz söylemi yansıttığını söylemek lazım.
***
Gıda üretimi
Maxis’in büyük ölçekli gıda endüstrisinin hayranı olmadığı apaçık. Şehrinizde yer alan fabrikaların isimleri genellikle doğal olmayan doğal gıda ürünleri ve et endüstrisinin çevreye verdiği zararlar üzerine kurnaz (veya çok da kurnaz olmayan) kinayelerden oluşuyor.
Örneğin: Yemeğimsi Girişimler (Foodish Enterprises), Kirletici-Makineli Gıdalar (Pollutronics Foods), Yenilebilir Kimyasallar (Edible Chemical), Attırık Gıda (Splurt Co.) İçi doldurulmuş köfteler (Meat Patties) ve en az üstü kapalı olan olan Bebek Maması ve Kurşunlu Boya (Baby Formula and Lead Paint)
***
Atık yönetimi
Librande’ye göre bu oyunun başlıca amaçlarından biri gençlerin çevre sorunları hakkında ciddi ciddi düşünmeye başlamasını teşvik etmek. Bu, ürettiğimizin nereye gittiğini anlatan muazzam büyüklükteki israfı anlamayı da kapsıyor. SimCity size çok pahallı bir atık işleme ünitesi inşa etme fırsatı veriyor, ya da kirli ucuz bir kanalizasyon sistemi oluşturabilirsiniz (ki bu tam olarak atıkları ormana pompalamanız anlamına gelecektir).
Resimdeki kahverengi lekeleri görüyor musunuz? Tahmin edin bunlar neyi temsil ediyor.
***
Madencilik
Hiçbir şey bir mantar şehri (ç.n.: yoktan varolmuş, hızla kalkınmış ve büyümüş kent) madencilik kadar hızlı ortaya çıkaramaz. Topraklarınızda maden ve rafineri üniteleri inşa ederek kucak dolusu para kazanabilirsiniz. Ama eğer bunlarla nasıl başa çıkacağınıza dair bir planınız yok ise çevreyi kirletecek ve depremlere sebep olacaksınız.
Hatta burada belli miktarda maden toplayan oyunculara ödül olarak verilen “ Açgözlülükle ve daha, daha da derine kazan başkan” diye özel bir ünvan bile var. Bu ünvan, Tolkien’ın Orta Dünyası’nın maden kuyularındaki şeytanı uyandıran cücelerine atıfta bulunuyor.
***
Çöp üzerine
Kanalizasyonunuz ile şehri kirletmenin önüne geçmek için yollar varken- örneğin atık işleme tesis alabilirsiniz- ve yeşil enerji uygulamaları mümkün iken- güneş ve rüzgâr santralleri eklemek ve üniversite araştırmaları gibi- çöpleriniz için yeşil olmanın çok iyi bir yolu yok.
Denedik fakat geri dönüşüm ve kompost yapma çöp problemini çözemedi, sadece biraz azaltabildi. Pahalı bir geri dönüşüm tesisi ile çöpü azaltmak mümkün ama şehrinizin çöpü kaçınılmaz olarak yeraltı kirliliği yaratacak.
Diğer tek çözüm ise çöpü yakmak ki bu da hava kirliliğine sebep olacak yani her iki durumda da haberler kötü.
Yeşil Gazete için çeviren: Gizem Hasırcıoğlu
Yazının özgün hali (ingilizce) için tıklayınız.
(Popsci, Yeşil Gazete)
Comments